TEAŞ FAALİYETLERİ

TEAŞ FAALİYETLERİ

TEAŞ Genel Müdürlüğümüzün faaliyetleri kapsamında, 1997 yılı sonu itibari ile % 84 oranında emre amade olabilen kurulu gücün ilk aşamada ve süratle daha da yükseltilmesi hedeflenmiş ve önümüzdeki yıllarda elektrik enerjisinde sıkıntıya düşülmemesi için büyük yatırımlara girişilmiştir:

Çatalan HES’in I. II. Ve III. Üniteleri işletmeye alındı

1997 yılında devam eden çalışmalar sonucu 168.9 MW gücündeki Çatalan HES’in I. II. Ve III. Üniteleri işletmeye alınmıştır.

• 2×160 MW gücündeki Çayırhan Termik Santralı III. ve IV. Üniteler ile Bacagazı Kükürt Arıtma Tesisi, 1400 MW gücündeki Bursa DGKÇ Santralı işletmeye alınmıştır. 157 MW gücündeki Kangal Termik Santralı III. Ünitesi (Bacagazı Kükürt Arıtma Tesisi dahil) 19.02.2000 tarihinde senkronize edilmiş olup, 72 saat sürekli işletme tamamlanmış ve 18.06.2000 tarihinde saniral 2 aylık deneme işletmesine alınmıştır.

Orhaneli Termik Santralı Bacagazı Kükürt Arıtma Tesisi

• Orhaneli Termik Santralı Bacagazı Kükürt Arıtma Tesisi 21.11.1997 tarihinde işletmeye açılmış, tesisin geçici kabulü 09.04.1999 tarihinde yapılmış ve Bakanlığımızca 15.06.1999 tarihinde onaylanmıştır.

Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallarının Bacagazı Arıtma Tesislerinin yapımı devam etmektedir

• Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallarının Bacagazı Kükürt Arıtma Tesislerinin yapımı devam etmektedir. Yatağan Bacagazı Tesisinin Ocak/2001, Yeniköy Bacagazı Tesisinin Aralık/2001 ve Kemerköy Bacagazı Tesisinin de Temmuz/2001’de bitmesi beklenmektedir.

Suat Uğurlu HES III. Ünitesinin inşaat işleri %98 tamamlandı

• 1×23,5 MW Suat Uğurlu HES III. Ünitesinin inşaat işleri %98, malzeme sevkiyatı %99 ve montaj işleri %88 oranında gerçekleşmiştir. Projenin bitiş tarihi Eylül/2000’dir.

İmzalanan Sözleşmeler

• Toplam yatırım bedeli 1,620 milyar dolar ve kurulu gücü 1440 MW olan Afşin-Elbistan B Termik Santralı (Bitiş tarihi Haziran/2005) ile Toplam yatırım bedeli 380 milyon dolar ve kurulu gücü 320 MW olan Çan Termik Santralının (Bitiş tarihi Temmuz/2003) sözleşmeleri imzalanmıştır. Afşin­ Elbistan B Termik Santralına ait 15 adet kredi anlaşması 15.12.1999 tarihinde imzalanmış olup. JBIC kredisi 24.01.2000 tarihinde Bakanlar Kurulunca onaylanmıştır. 30.03.2000 tarihinde yüklenici konsorsiyuma yer teslimi yapılmış ve 01 Haziran 2000 tarihinde avanslar ödenmiş olup, bu tarih itibariyle iş başlamıştır. Çan Termik Santralının 06.10.1998 tarihinde °/o100 kredili olarak sözleşmesi imzalanmıştır. ÇED Olumlu Raporu alınmıştır. Santrala ait finansman paketi Hazine Müsteşarlığının garantörlüğü altında 16.05.2000 tarihinde imzalanmıştır. Santralın yer teslimi 26.05.2000 tarihinde konsorsiyuma yapılmış ve 25.06.2000 tarihinde santralın temeli atılmıştır. Avansının ödenmesini müteakip işe başlanacaktır.

Mobil Santraller Kuruluyor

• Ülkemizin enerji açıklarıyla karşılaşmaması ve bazı noklasal gerilim sorunlarının çözülebilmesi için tesisleri devam eden özel sektör ve kamu santrallarının yanı sıra kısa sürede temin ve tesis edilebilen mobil santralların kurulmasının uygun olacağı düşünülmüştür. Bu konuda­ ki ilk uygulamada Van (20 MW) PS3-Silopi (35 MW), Hakkari (10 MW) ve PS3A-İdil (10 MW) olmak üzere toplam 75 MW gücündeki Mobil Santrallar adı geçen trafo merkezlerine konuşlandırılmış olup, hizmet alımı yoluyla çalıştırılmaktadır.
• Yine aynı kapsamda Siirt (20 MW), Isparta (20 MW), Etifosfat/Mardin (20 MW), Esenboğa/Ankara (40 MW) olmak üzere toplam 100 MW gücündeki mobil santrallar için ihaleye çıkılmış olup, değerlendirme çalışmaları devam etmektedir.

Akkuyu Nükleer Santrali İhale Değerlendirme Çalışmaları

• Teklifleri 15.10.1997 tarihinde alınan Akkuyu Nükleer Santralı konusunda ihale değerlendirme çalışmaları devam etmektedir.

İletim Hatları

• Bu dönemde ihalesi yapılan iletim projelerinin en önemlileri olan Dünya Bankası Finansmanlı 380 kV’luk III.Boğaz Atlama Projesi ve İrtibat Hatları, Avrupa Yatırım Bankası finansmanlı 380 kV’luk Atatürk HES – Şanlıurfa iletim hattı, ülke sathında önemli sanayi merkezleri ve yerleşim alanlarını besleyecek 57 adet 380-154 kV’luk trafo merkezlerinin anahtar teslimi yapımı ve İslam Kalkınma Bankası finansmanıyla 3 adet 380 kV’luk trafo merkezine 1000 MVA Ototrafo İlavesi; özkaynak finansmanlı 380 kV’luk Yeşilhisar-Konya 4. Hamitabat – Sınır (Bulgaristan, Birecik-Gaziantep iletim hatları, yine özkaynak finansmanlı 48 adet 154 kV’luk iletim hattı sayılabilir.)

1999 Yılında Devreye Alınan İletim Hatları ve Trafo Merkezleri

• 1999 yılında toplam 1803 km uzunluğunda 51 adet 380-154 kV’luk iletim hattı ile 9550 MVA gücünde 77 adet 380-154 kV’luk trafo merkezinin geçici kabulü yapılarak devreye alınmıştır. Enerji iletim hatları ve indirici trafo merkezleri ile şalt merkezlerinden oluşan “Ulusal Enterkonnekte İletim Sistemi”nin gelişimini sağlamak amacıyla, 2000 Yılı Yatırım Programında; -2619 km uzunluğunda 30 adet 380 kV’luk Enerji İletim Hattı,
• 5800 MVA gücünde 29 adet 380 kV’luk Trafo Merkezi, -1327 km uzunluğunda 49 adet 154 kV’luk Enerji İletim Hattı, -11375 MVA gücünde 155 adet 154 kV’luk Trafo Merkezi, üzere, toplam 263 adet projeye yer verilmiş bulunmaktadır.

220 Trilyon TL Ödenek Ayrıldı

Bu projeler için 2000 Yılı Yatırım Programında 220 trilyon TL ödenek ayrılmıştır. Yatırım Programı Kapsamındaki Projelerden;

• 68 adet projenin yapımı tamamlanmış,
• 83 adet projenin ihalesi yapılmış olup, yapımı devam etmekte,
• 50 adet projenin ihale çalışmaları devam etmekte.
• 62 adet projenin ise ihale işlemlerine veya yapımlarına önümüzdeki günlerde imkanlar dahilinde başlanacaktır.

İzleme ve Kontrol Çalışmaları

• Ana İletim ve Üretim sisteminin izlenmesi ve kontrolu amacıyla kurulmuş bulunan ve bir SCADA/ EMS sistemi olan Ulusal Yük Dağıtım (UYD Sistemi) 380 kV İletim sisteminin tamamını kapsayacak şekilde genişletilmiş ve enterkonnekte sistemin genişlemesine paralel olarak genişletme çalışmaları devam etmektedir.

3.163 Km Fiber Optik Kablo Döşendi

• Güvenilirliği ve sağladığı yüksek kanal kapasitesi nedeniyle iletişim sistemimizin ana taşıyıcı şebekesini oluşturmak üzere Türk Telekom AŞ. İle birlikte müştereken enerji nakil hattına fiber optik kablo uygulamasına gidilmiş olup, halen 3163 km tamamlanmış ve 474 km’lik bölümünde ise tesis işi devam etmektedir.

Kanuni Düzenleme

• Yap – İşlet Modeli ile elektrik enerjisi üretim tesislerinin kurulması ve işletilmesi ile enerji satışının düzenlenmesi hakkındaki 4283 sayılı Kanun 19.07.1997 tarihinde yayımlanmıştır.
• Bu Kanun çerçevesinde, İzmir, Adapazarı. Gebze, Ankara ve İskenderun’da Yap-İşlet Modeli ile yaptırılması kararlaştırılan toplam 5200 MW kurulu güçteki 5 adet Termik Santral için teklifler 28.02.1998 tarihinde alınmıştır.

İmzalanan Doğalgaz Santral Sözleşmeleri

• Intergen – Enka Grubunun gerçekleştireceği 1540 MW İzmir, 770 MW Adapazarı ve 1540 MW Gebze Doğal Gaz Santralları ile Bayındır-Mimag-National Power Grubunun gerçekleştireceği 770 MW Ankara Doğal Gaz Santrallarına ilişkin sözleşmeler TEAŞ ile ilgili Şirketler arasında 08.10.1998 tarihinde imzalanmıştır. İzmir, Adapazarı ve Gebze Santrallarına ilişkin sözleşmeler 27.10.1998 ta­ rihinde; Ankara santralına ilişkin sözleşme ise 25.11.1998 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
• Aynı kapsamda Siemens-Steag Grubunun gerçekleştireceği 1210 MW İskenderun İthal Kömür Santralı projesine ilişkin sözleşme 07.01.1999 tarihinde imzalanmış ve 24.03.1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
• Yap – İşlet modeline göre gerçekleştirilecek olan 5 santrala ilişkin çalışmalar sürdürülmekte olup, tüm santralların inşaatlarına 2000 yılı içinde başlaması beklenmektedir. Doğal Gaz Santrallarının 2002 yılında, ithal kömür santralının ise 2003 yılında Ticari işletmeye geçmesi öngörülmüştür.

Elektrik Sektöründe elektriğin devlet adına dağıtım ve ticarelinden sorumlu olan TEDAŞ Genel Müdürlüğü 1997 yılında;

• 4555 km orta gerilim enerji nakil hattı,
• 4690 adet trafo postası,

1998 yılında ise;

• 10906 km orta gerilim enerji nakil hattı.
• 2804 adel trafo postası ile şebekesinin yapımı sağlanmıştır.

Bu konudaki çalışmalar büyük bir hızla devam etmiştir.

Otomasyona Geçiliyor

• Elektrik sisteminde kesintilerin en aza indirilmesi, arıza yerlerinin otomatik olarak tespit edilerek izole edilmesi, işletme esnekliği sağlanması, arıza neticesinde satılamayan enerjinin satılabilir hale getirilmesi gibi amaçlarla Fider Otomasyonu, Coğrafi Bilgi Sislemi, SCADA gibi dağıtım otomasyonu sistemlerinin tesisine bir baz teşkil edecek olan Ankara, İslanbul. İzmir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, Konya illerinde Elektrik Dağıtım Sistemi Gelişim ve Otomasyon Master Planlama çalışmaları 1998 yılı sonu itibariyle tamamlanmıştır.
• Master planlama çalışmaları kapsamında elektrik şebekesini alçak gerilim bina gi~işiııe kadar bilgisayarda coğrafi olarak resmeden Coğrafi Bilgi Sistemleri ve SCADA uygulamalarının alt yapısını oluşturacak elektriksel veri ölçme ve izleme sistemleri tesis edilmiş ve devreye alınmıştır.
• Ankara, Konya, Bursa ve Gaziantep illerinde SCADA uygulamasına geçmek için çalışmalar sürdürülmektedir.

Sulama Abonelerinin Borç Faizleri Affedildi

• Borçlarını 31.10.1997 tarihine kadar ödeyemeyen tarımsal sulama abonelerinin 1996 yılı sonuna kadar tükettikleri enerji bedeli borçlarını 31.12.1997 tarihine kadar ödemeleri koşuluyla l997 yılında tükettikleri enerji bedellerini de 30.04.1998 iarihine kadar 4 eşit taksitle ödemeleri durumunda bu borçlara gecikme cezası uygulanmamıştır. Bakanlar Kurulunun 98/12167 sayılı Kararı ile 1998 yılında tükettikleri enerji bedeli ödemelerinin 31.12.1999 tarihine kadar ertelenme­sine karar verilmiştir. 1999 yılı ödemelerinin ertelenmesi için de karar alınmıştır.
• Köy içmesuyu birlikleri ve köy muhtarlıkları içmesuyu abonelerinin 30.09.1999 tarihine kadar birikmiş enerji bedellerini 31.12.1999 tarihine kadar ödemeleri halinde bu borçlara gecikme cezası alınmaması öngörülmüştür.

485 adet hidroelektrik Santral Projesi

Ülkemizdeki akarsuların hidroelektrik potansiyelinin geliştirilmesi amacı ile 485 adet hidroelektrik santral (HES) projesinin geliştirilmesi planlanmış bulunmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda;

• Ülkemizin akarsularının toplam kurulu gücü 34.592 MW,
• Hidroelektrik enerji potansiyeli ise 122.332 GWh olarak hesaplanmıştır.
• 1999 yılı sonu itibariyle gelişlirilerek işletmeye açılan 113 adet HES projesinin toplam kurulu gücü 10.631 MW olup. enerji üretim kapasitesi yılda ortalama 38.493 GWh’dır.
• Bu ise toplam hidroelektrik potansiyelin ancak °%31’inin geliştirildiğini göstermektedir. Bu oran halen inşaatı devam elmekte olan toplam 4246 MW kurulu gücünde ve 14020 GWh enerji ürelecek olan 38 adet HES projesinin tamamlanarak işletmeye alınması ile %43’e ulaşacaktır.